KIROLAREN GARRANTZIA

Denogatik jakina denez, bizi kalitatea hobetzeko metodorik onena ain entzuna dugun kirol famatua da:

Geure burua forma onean mantendu, muskulu-tonu ona eta hezurren osasuna garantizatzeaz gainera, gaixotasunei aurre egiteko erarik onenetako bat dugu bera. Kirolean aritzeko ohiturari elikadura osasuntsu eta orekatua erantsiz gero, are eta etekin mesedegarriagoak izango ditugu: pisuan, arteria-tentsio eta zirkulazioan, odoleko kolesterol, gantz eta azukreetan etb.

Kirola egin eta elikadura osasuntsua hartzeak, era berean, ongizate-sentsazioa gozatu eta tentsioa eta estresa deusezteko lagungarri izango dira, gainera. Helburu hori lortzeko, gutxienez ordubetez muskulu-multzo handiak ariketan jarri eta intentsitatea progresiboki areagotzea ahalbideratzen duten kirolak ditugu onuragarriak: oinez ibili, korrika egin, eskian (iraupenekoa) aritu, mantenimendu-gimnasia edo aerobic, bizikletan ibili eta antzekoak. Honelako kiroletan aritzean, energia-erregai bezala gantz-erreserbak erretzeak argi eta garbi uzten du kirola ohiz praktikatzea onuragarria dela osasunarentzat (lehen aipaturiko obesitatea ekidituz esaterako).

Elikagaiak, energia-gordailu

Bizi-funtzioak (bihotz-punpaketa, arnas hartzea, liseriketa egitea...) eta muskulu-higiera garatzeko, organismoak beharrezkoa duen energia elikaduratik eta gorputzeko erreserbetatik ateratzen du. Elikagaiek, karbohidrato, gantz edo proteinak bezalako nutrizio-gaiak (hauen eginkizun behinena, muskuluak, ehunak, organoak eta gainerakoak osatzea izaki), bitaminak eta mineralak aportatzen dituzte: azken hauek energiarik eskaintzen ez badute ere, bestelako eginkizun garrantzizkoak betetzen dituzte; beste gai batzuek, azkenean, urak edo zuntzak adibidez, organismoak zuzen jardutea errazten dute. Beste aldetik, gorputzak energia-erreserbak metatzeko ahalmena dauka: horiek erre egingo ditu, bestelakoak elikagaietatik zuzenean ateratzerik ez duenean. Gorputz-erreserba nagusiak, gantzak (gantz-ehunean eta giharrean) eta karbohidratoak (glukogenoa muskulu eta gibelean, eta glukosa odoletan) dira; hauek berehala ahitzen dira, galerak orekatzen dituen elikabide egokia egin ezean.

 
Bi errekinak batera edo bereiz kontsumitzen dira, hainbat faktoreren arabera: ariketaren intentsitatea eta iraupena, egoera fisikoa (egoera onean gantz gehiago erretzen dira), sexua, ariketaren aurreko dieta (karbohidrato gutxikoa baldin bada, erreserbak lehenago ahituko dira), giroko tenperatura eta hezetasuna (bero dagoenean areagotu egiten da muskuluetako glukogenoaren kontsumoa, gorputza hotz-berora egokitu bitartean). Atsedenaldian eta 20 minututik goragoko ariketetan gantzak erretzen ditu batik bat gorputzak erregaitzat (eskiatzean, tenperatura hotza denez, gantz gehiago erretzen dira, gorputzaren tenperatura mantentzeko). Ariketa gogor eta iraupen laburrekoak (1 - 3 minutu) badira, ordea, karbohidratoak kontsumitzen ditu bereziki gorputzak, hauek organismoa berehala hornitzen baitute energiaz.


 KIROLA EGITEKO DIETA PROPOSAMEN BATZUK:

Aholku praktikoak

• Kirola goizean praktikatuz gero, gosari osatua hartu behar da, esneki, labore, fruta edo zukua eta osagarriez osatua.
• Arratsaldeko jarduera baldin bada, hasi baino bi ordu lehenago janari soila, gantz askorik gabea, egitea komeni da, hala nola: orea, arroza edo barazkiak patatekin, arrain edo haragia landarezko hornigaiekin eta ogia, fruta edo esnekiren bat. Otartekoa izanik, hobe patata-tortila izatea, fruta edo zukua eta txokolate-irabiakia edo azukredun infusioa, honela karbohidratoen ekarpena bermatzen dugulako (ahulaldiaren kontrakorik onena).
• Jarduerak ordubete baino gehiago badirau, orduz ordu atsedenaldia hartzea komeni da: etenaldi horietan edan eta karbohidratoak dauzkan zerbait jango dugu (gailetak, txokolatea...): horiei esker, ariketaren erritmoari errazago eutsiko diogu.

Gosari eta meriendak:

• Esnekiak: esnea, jogurra, gatzatu edo mamia, gazta...
• Laboreak: ogia, ogi xigortua, gailetak, laboreak, mueslia, opil xeheak...
• Fruta freskoak, zukuak.
• Hestekiak, kontserbak (atuna, etab.), gazta...
• Gantzak: gurin edo margarina.
• Osagarriak: marmelada, konfitura, eztia, azukrea...

Bazkari eta afariak:

• Barazkiak edo, entsaladarekin, patata, arroz, ore edo lekaleak hartu behar dira. Haragi, arrain edo arrautzak, landare-hornigaiz eta ogiz osatua.
• Otordua ondu eta prestatzeko, olioa.
• Fruta freskoa edo esnekiren bat.

Kirolaren onura sakonago aztertu ondoren eta emandako aholkuak edukita.....ANIMATU ESKELETOA MUGITZERA!!! :)